Zaproszenie
Międzywojewódzka Konferencja Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran
Szanowni Państwo,
zapraszamy na IV edycję wydarzenia dedykowanego lekarzom i pielęgniarkom z całej Polski, osobom które podejmują wspólne problemy występujące w każdym miejscu pracy oraz demaskują mity w leczeniu ran.
W tym roku nasi eksperci podzielą się z Państwem wiedzą z zakresu nowoczesnych form monitorowania glikemii, najnowszych trendach terapeutycznych w cukrzycy, leczenia trudno gojących się ran, w tym zespołu stopy cukrzycowej, ale także owrzodzeń goleni i odleżyn. Wiedza ta niezbędna jest dla skuteczności interdyscyplinarnych zespołów medycznych pracujących z pacjentami z cukrzycą. Przedstawimy nowości dotyczące m.in. monitorowania glikemii, stosowania nowych cząsteczek w terapii cukrzycy i otyłości, zasad leczenie przewlekłej niewydolności żylnej i zmian miażdżycowych, łączenia różnych metod terapeutycznych podczas leczenia owrzodzeń np.: jednoczesnego stosowania terapii podciśnieniowej i rożnych form odciążania w przypadku zespołu stopy cukrzycowej czy kompresjoterapii w przypadku owrzodzeń żylnych goleni.
Naszym celem jest zwiększanie kompetencji zespołów pracujących z pacjentem, tak aby z cukrzycą był dostrzegany już u lekarza pierwszego kontaktu, co pozwoli zminimalizować ryzyko i nasilenie powikłania tej choroby. Wszystkie informacje przekażemy w formie warsztatów i paneli dyskusyjnych.
Serdecznie zapraszam w imieniu Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran.
Bądźcie Państwo z nami!
dr hab. n. med., prof. CMPK
Beata Mrozikiewicz-Rakowska
mgr
Alicja Szewczyk
Rada naukowa
mgr
Marta Bakowska
mgr
Marta Bakowska
Specjalistyczny Ośrodek Leczenia Ran i Zespołu Stopy Cukrzycowej MAGMA – MED Rzeszów, specjalista pielęgnacji i leczenia ran, edukator i promotor zdrowia
prof. dr hab. n. med.
Edward Franek
prof. dr hab. n. med.
Edward Franek
Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie.
prof. dr hab. med.
Arkadiusz Jawień
prof. dr hab. med.
Arkadiusz Jawień
dr hab. n. med., prof. CMKP
Beata Mrozikiewicz-Rakowska
dr hab. n. med., prof. CMKP
Beata Mrozikiewicz-Rakowska
Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran, członek zespołu d/s opracowania procedur w zakresie zespołu stopy cukrzycowej przy Ministerstwie Zdrowia, przewodnicząca Zespołu ds. ustalania zaleceń w zakresie zespołu stopy cukrzycowej z ramienia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Adiunkt w Klinice Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Wykładowca i opiekun zajęć dydaktycznych dla studentów III, IV Roku I Wydziału Lekarskiego, Wydziału English Division, Wydziału Nauk o Zdrowiu, zajęć fakultatywnych. Dorobek naukowy w zakresie patogenezy i przebiegu klinicznego chorób cywilizacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem chorób metabolicznych. Autor i współautor licznych prac oryginalnych i poglądowych, autor kilkunastu rozdziałów w podręcznikach akademickich i monografiach naukowych.
mgr
Irena Samson
mgr
Irena Samson
PIELEGNIARKA DYPLOMOWANA MGR REHABILITACJI PODYPLOMOWE - GERIATRIA I OPIEKA DŁUGOTERMINOWA -KRAKÓW UJ
Aktualnie Przewodniczca Komisji d/s Leczenia Ran OIP i P -Gdansk Wice Przewodnicząca Opieki Długoterminowej OIPiP Komisje działają od 2002 roku Członek Rady- emerytka -Wice Przewodnicząca Rady Seniorów w Gdańsku Autorka wielu wystąpień na Konferencjach Kongresach i publikacji z zakresu leczenia i edukacji w leczeniu ran. Doświadczenie w zakresie leczenia ran zdobyła podczas wieloletniej pracy w oddziale ortopedii i rehabilitacji. Pielęgniarka 0ddziałowa Ortopedii 1973-1993r, Pielęgniarka Naczelna GCR Gdańsk 1993-2001r. Wykładowca w zakresie Pielęgniarstwa klinicznego i rehabilitacji AM Gdańsk. Kierownik specjalizacji pielęgniarskich z zakresu Opieki Długoterminowej i Geriatri 2001-2019 r . Wykładowca i Kierownik na kursach w zakresie kształcenia podyplomowego Leczenia Ran. Członek - założyciel Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran.
dr hab. n. med.
Maciej Sopata
dr hab. n. med.
Maciej Sopata
Absolwent Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Doktor habilitowany nauk medycznych, specjalista chirurgii ogólnej i specjalista medycyny paliatywnej. Od początku pracy zawodowej związany z Katedrą i Kliniką Medycyny Paliatywnej, Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, obecnie Lekarz Kierujący Oddziałem Hospicjum Palium.
Obszar zainteresowań to problemy leczenia różnych objawów u chorych w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej, sytuacje naglące, problemy organizacji i edukacji w opiece paliatywnej. Szczególne zainteresowania dotyczą profilaktyki i leczenia odleżyn oraz innych ran przewlekłych. Doświadczenia zawodowe zdobywał w ośrodkach w Londynie, Oxfordzie, Hamburgu, Deeside.
Członek następujących towarzystw naukowych: Europejskie Towarzystwo Opieki Paliatywnej (EAPC, Europejskie Towarzystwo Leczenia Ran (EWMA), Stowarzyszenie Rozwijania Opieki Paliatywnej w Europie Środkowo-Wschodniej (ECEPT) – obecnie Skarbnik, Polskie Towarzystwo Leczenia Ran (PTLR, członek założyciel) – Prezes w kadencjach 2012-2015 i 2015-2018, obecnie Skarbnik, Polskie Towarzystwo Opieki Paliatywnej Oddział w Poznaniu – Prezes, Członek Rad Redakcyjnych pism naukowych Leczenie Ran i Negative Pressure Wound Therapy Journal.
Autor i współautor ponad 210 publikacji orginalnych i poglądowych w recenzowanych czasopismach naukowych zagranicznych i polskich oraz prezentacji i plakatów na zjazdach międzynarodowych i krajowych. W życiu prywatnym główne zainteresowania to podróże, motoryzacja i narciarstwo.
mgr
Alicja Szewczyk
mgr
Alicja Szewczyk
Prezes PFED
Specjalista Pielęgniarstwa Diabetologicznego
Program
8:00 - 9:00 (60') |
Rejestracja uczestników |
9:00 - 9:05 (5') |
Otwarcie konferencji - przywitanie uczestników i zaproszonych gości.dr hab. n. med. Beata Mrozkiewicz-Rakowska, prof. CMKP, mgr Alicja Szewczyk, prezes PFED
|
9:05 - 10:05 (60') |
Debata ekspertów - pacjent z cukrzycą w centrum opieki koordynowanej
Moderator: dr hab. n. med. Beata Mrozkiewicz-Rakowska, prof. CMKP
Paneliści:lek. med. Aleksander Biesiadaprof. dr hab. n. med. Jarosław Drożdżprof. dr hab. n. med. Edward Franekprof. dr hab. n. med. Arkadiusz Jawieńmgr Zofia Małas, prezes NIPiPmgr Alicja Szewczyk, prezes PFEDlek. med. Marcin Tusiński
|
10:05 - 10:20 (15') |
Przerwa kawowa |
10:20 - 12:40
|
Warsztaty |
|
|
Sesja satelitarna wykładowa (wyłącznie dla osób posiadających prawo do wystawiania recept).Algorytmy terapii cukrzycy typu 2. Co nowego w refundacji terapii ukierunkowanych na leczenie cukrzycy. |
10:20 - 10:30 (10') |
Czy wiemy do jakiego celu lipidowego dążymy? U jakiego chorego z cukrzycą?dr n. med. Elżbieta Karpińska - Gasztoł |
| 10:30 -10:40 (10') |
Co zrobić jeżeli rozpoznamy cukrzycę w ciążylek. med. Katarzyna Mordarska |
10:40 - 11:00 (20') |
Insulinoterapia w warunkach ambulatoryjnych i szpitalnych - jak i kiedy? (wykład sponsorowany)prof. dr hab. n. med. Edward Franek |
11:00 - 11:10 (10') |
Przerwa kawowa |
|
|
Sesja satelitarna wykładowa (wyłącznie dla osób posiadających prawo do wystawiania recept) |
11:10 - 12:10 (60') |
Jak chronić serce i nerki pacjenta z cukrzycą typu 2? Protekcja pacjenta wielochorobowego (sesja sponsorowana)dr hab. n. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska, prof. dr hab. n. med. Jarosław Drożdż, lek. med. Aleksander Biesiada |
12:10 - 12:30 (20') |
Zanim pojawi się rana. Farmakologiczne leczenie przewlekłej niewydolności żylnej (wykład sponsorowany)prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Jawień |
12:30 - 13:20 (50') |
Przerwa obiadowa |
| 13:20 - 15:40 |
Warsztaty
|
15:40 - 15:50 (10') |
Przerwa kawowa |
| 15:50 - 16:20 (30') |
Sesja Q&A - Zakończenie konferencji |
10:20 - 11:00 (40') |
WARSZTAT 1 - Badanie fizykalne u pacjenta z cukrzycą - mgr Lidia Czwakiel, mgr Beata Góralska |
11:00 - 11:10 (10') |
Przerwa |
11:10 - 11:50 (40') |
WARSZTAT 2 - Proaktywne podejście do pacjenta z zespołem stopy cukrzycowej - wyleczyć, a nie leczyć! - mgr Marta Bakowska (warsztat sponsorowany firmy Convatec) |
11:50 - 12:00 (10') |
Przerwa |
12:00 - 12:40 (40') |
WARSZTAT 3 - Strategia MOIST w owrzodzeniach w ZSC - lek. med. Jakub Majewski (warsztat sponsorowany firmy Molnlycke) |
12:40 - 13:20 (40') |
Przerwa obiadowa |
13:20 - 14:00 (40') |
WARSZTAT 4 - Postępowanie ze stopą cukrzycową - mgr Krzysztof Sumiński (warsztat sponsorowany firmy Hartmann) |
14:00 - 14:10 (10') |
Przerwa |
14:10 - 14:50 (40') |
WARSZTAT 5 - Interwencje chirurgiczne w opiece wielodyscyplinarnej nad chorym z zespołem stopy cukrzycowej - lek. med. Marcin Tusiński
|
14:50 - 15.00 (10') |
Przerwa |
15:00 - 15:40 (40') |
WARSZTAT 6 - Model opieki nad pacjentem w ramach poradni POZ - Krzysztof Reszka (warsztat sponsorowany firmy Neuca) |
15:40 - 15:50 (10') |
Przerwa kawowa |
10:20 - 11:00 (40') |
WARSZTAT 2 - Proaktywne podejście do pacjenta z zespołem stopy cukrzycowej - wyleczyć, a nie leczyć! - mgr Marta Bakowska (warsztat sponsorowany firmy Convatec)
|
11:00 - 11:10 (10') |
Przerwa |
11:10 - 11:50 (40') |
WARSZTAT 3 - Strategia MOIST w owrzodzeniach w ZSC - lek. med. Jakub Majewski (warsztat sponsorowany firmy Molnlycke) |
11:50 - 12:00 (10') |
Przerwa |
12:00 - 12:40 (40') |
WARSZTAT 1 - Badanie fizykalne u pacjenta z cukrzycą - mgr Lidia Czwakiel, mgr Beata Góralska |
12:40 - 13:20 (40') |
Przerwa obiadowa |
13:20 - 14:00 (40') |
WARSZTAT 5 - Interwencje chirurgiczne w opiece wielodyscyplinarnej nad chorym z zespołem stopy cukrzycowej - lek. med. Marcin Tusiński |
14:00 - 14:10 (10') |
Przerwa |
14:10 - 14:50 (40') |
WARSZTAT 6 - Model opieki nad pacjentem w ramach poradni POZ - Krzysztof Reszka (warsztat sponsorowany firmy Neuca) |
14:50 - 15.00 (10') |
Przerwa |
15:00 - 15:40 (40') |
WARSZTAT 4 - Postępowanie ze stopą cukrzycową - mgr Krzysztof Sumiński (warsztat sponsorowany firmy Hartmann) |
15:40 - 15:50 (10') |
Przerwa kawowa |
10:20 - 11:00 (40') |
WARSZTAT 3 - Strategia MOIST w owrzodzeniach w ZSC - lek. med. Jakub Majewski (warsztat sponsorowany firmy Molnlycke) |
11:00 - 11:10 (10') |
Przerwa |
11:10 - 11:50 (40') |
WARSZTAT 1 - Badanie fizykalne u pacjenta z cukrzycą - mgr Lidia Czwakiel, mgr Beata Góralska
|
11:50 - 12:00 (10') |
Przerwa |
12:00 - 12:40 (40') |
WARSZTAT 2 - Proaktywne podejście do pacjenta z zespołem stopy cukrzycowej - wyleczyć, a nie leczyć! - mgr Marta Bakowska (warsztat sponsorowany firmy Convatec) |
12:40 - 13:20 (40') |
Przerwa obiadowa |
13:20 - 14:00 (40') |
WARSZTAT 6 - Model opieki nad pacjentem w ramach poradni POZ - Krzysztof Reszka (warsztat sponsorowany firmy Neuca) |
14:00 - 14:10 (10') |
Przerwa |
14:10 - 14:50 (40') |
WARSZTAT 4 - Postępowanie ze stopą cukrzycową - mgr Krzysztof Sumiński (warsztat sponsorowany firmy Hartmann) |
14:50 - 15.00 (10') |
Przerwa |
15:00 - 15:40 (40') |
WARSZTAT 5 - Interwencje chirurgiczne w opiece wielodyscyplinarnej nad chorym z zespołem stopy cukrzycowej - lek. med. Marcin Tusiński |
15:40 - 15:50 (10') |
Przerwa kawowa |
Zapraszamy wszystkich uczestników do zadawania nurtujących Państwa pytań w formule stołów eksperckich znajdujących się w strefie wystawienniczej.
Eksperci PTLR będą do Państwa dyspozycji w godzinach 11:00 - 13:00:
- I STÓŁ EKSPERCKI:
- dr hab. n. med. Maciej Sopata
- mgr Jolanta Dynarska
- mgr Jolanta Michałowska
- II STÓŁ EKSPERCKI:
- mgr Alicja Szewczyk
- spec. piel. diab. Mirosława Młynarczuk
- wkrótce
- III STÓŁ EKSPERCKI:
- prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Jawień
- mgr Beata Góralska
- mgr Lidia Czwakiel
Prelegenci
mgr
Marta Bakowska
mgr
Marta Bakowska
Specjalistyczny Ośrodek Leczenia Ran i Zespołu Stopy Cukrzycowej MAGMA – MED Rzeszów, specjalista pielęgnacji i leczenia ran, edukator i promotor zdrowia
lek. med.
Aleksander Biesiada
lek. med.
Aleksander Biesiada
mgr
Lidia Czwakiel
mgr
Lidia Czwakiel
prof. dr hab. n. med.
Jarosław Drożdż
prof. dr hab. n. med.
Jarosław Drożdż
mgr piel.
Jolanta Dynarska
mgr piel.
Jolanta Dynarska
Specjalista opieki długoterminowej, leczenia ran i edukacji prozdrowotnej, hirudoterapeuta, larwoterapeuta. Absolwentka PUM, wykładowca i konsultant iWound. Moją pasją jest pomoc drugiemu człowiekowi, szczególnie w zakresie ran trudno gojących się.
W swojej pracy wykorzystuję nowoczesne, naukowe metody, oparte na wieloletnim, bogatym doświadczeniu, które wzmocnione zostały wieloma szkoleniami najlepszych i najbardziej skutecznych profesjonalistów w tym zakresie.
prof. dr hab. n. med.
Edward Franek
prof. dr hab. n. med.
Edward Franek
Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie.
mgr
Beata Góralska
mgr
Beata Góralska
prof. dr hab. n. med.
Arkadiusz Jawień
prof. dr hab. n. med.
Arkadiusz Jawień
Kierownik Katedry Chirurgii Naczyniowej i Angiologii oraz Kliniki Chirurgii Naczyniowej i Angiologii na Wydziale Lekarskim Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy oraz współtwórcą oraz Dyrektorem Centrum Kształcenia w Języku Angielskim Collegium Medicum UMK. Specjalizuje się w chirurgii ogólnej, naczyniowej i angiologii. Główne zainteresowania naukowe to chirurgia wewnątrznaczyniowa, badania przesiewowe w tętniaku aorty brzusznej, leczenie zakażonych protez naczyniowych, stopa cukrzycowa, zespół pozakrzepowy, leczenie ran przewlekłych. Wprowadził w regionie nowoczesne leczenie tętniaków piersiowo-brzusznych za pomocą tzw. stentgraftów branchowanych, co pozwoliło włączyć Bydgoszcz do jednego z 3 najbardziej aktywnych ośrodków chirurgii wewnątrznaczyniowej w Polsce. Były, wieloletni redaktor naczelny Acta Angiologica i aktualnie redaktor naczelny czasopisma Leczenie Ran. Autor lub współautor ponad 300 prac naukowych.
dr n. med.
Elżbieta Karpińska - Gasztoł
dr n. med.
Elżbieta Karpińska - Gasztoł
mgr
Zofia Małas
mgr
Zofia Małas
mgr Zofia Małas, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Pielęgniarka dyplomowana, specjalistka w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego
i epidemiologicznego, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Członek rady społecznej narodowej debaty o zdrowiu „Wspólnie dla Zdrowia”
oraz wielu zespołów, komisji i komitetów działających przy Ministrze Zdrowia, m. in. Zespołu do spraw opracowania strategii na rzecz rozwoju pielęgniarstwa
i położnictwa w Polsce.
lek. med.
Katarzyna Mordarska
lek. med.
Katarzyna Mordarska
spec. piel. diabetologicznego
Mirosława Młynarczuk
spec. piel. diabetologicznego
Mirosława Młynarczuk
mgr
Jolanta Michałowska
mgr
Jolanta Michałowska
dr hab. n. med., prof. CMKP
Beata Mrozikiewicz-Rakowska
dr hab. n. med., prof. CMKP
Beata Mrozikiewicz-Rakowska
Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran, członek zespołu d/s opracowania procedur w zakresie zespołu stopy cukrzycowej przy Ministerstwie Zdrowia, przewodnicząca Zespołu ds. ustalania zaleceń w zakresie zespołu stopy cukrzycowej z ramienia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Adiunkt w Klinice Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Wykładowca i opiekun zajęć dydaktycznych dla studentów III, IV Roku I Wydziału Lekarskiego, Wydziału English Division, Wydziału Nauk o Zdrowiu, zajęć fakultatywnych. Dorobek naukowy w zakresie patogenezy i przebiegu klinicznego chorób cywilizacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem chorób metabolicznych. Autor i współautor licznych prac oryginalnych i poglądowych, autor kilkunastu rozdziałów w podręcznikach akademickich i monografiach naukowych.
lek.
Krzysztof Reszka
lek.
Krzysztof Reszka
dr hab. n. med.
Maciej Sopata
dr hab. n. med.
Maciej Sopata
Absolwent Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Doktor habilitowany nauk medycznych, specjalista chirurgii ogólnej i specjalista medycyny paliatywnej. Od początku pracy zawodowej związany z Katedrą i Kliniką Medycyny Paliatywnej, Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, obecnie Lekarz Kierujący Oddziałem Hospicjum Palium.
Obszar zainteresowań to problemy leczenia różnych objawów u chorych w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej, sytuacje naglące, problemy organizacji i edukacji w opiece paliatywnej. Szczególne zainteresowania dotyczą profilaktyki i leczenia odleżyn oraz innych ran przewlekłych. Doświadczenia zawodowe zdobywał w ośrodkach w Londynie, Oxfordzie, Hamburgu, Deeside.
Członek następujących towarzystw naukowych: Europejskie Towarzystwo Opieki Paliatywnej (EAPC, Europejskie Towarzystwo Leczenia Ran (EWMA), Stowarzyszenie Rozwijania Opieki Paliatywnej w Europie Środkowo-Wschodniej (ECEPT) – obecnie Skarbnik, Polskie Towarzystwo Leczenia Ran (PTLR, członek założyciel) – Prezes w kadencjach 2012-2015 i 2015-2018, obecnie Skarbnik, Polskie Towarzystwo Opieki Paliatywnej Oddział w Poznaniu – Prezes, Członek Rad Redakcyjnych pism naukowych Leczenie Ran i Negative Pressure Wound Therapy Journal.
Autor i współautor ponad 210 publikacji orginalnych i poglądowych w recenzowanych czasopismach naukowych zagranicznych i polskich oraz prezentacji i plakatów na zjazdach międzynarodowych i krajowych. W życiu prywatnym główne zainteresowania to podróże, motoryzacja i narciarstwo.
mgr
Krzysztof Sumiński
mgr
Krzysztof Sumiński
mgr
Alicja Szewczyk
mgr
Alicja Szewczyk
Prezes PFED
Specjalista Pielęgniarstwa Diabetologicznego
lek. med.
Marcin Tusiński
lek. med.
Marcin Tusiński
Organizatorzy i Patronaty
Konferencję wspierają
Międzywojewódzka Konferencja Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran organizowana jest dzięki wsparciu naszych Partnerów i Sponsorów. Dzięki kooperacji środowiska naukowego, biznesowego i instytucji możemy wspólnie działać, by podnosić poziom wiedzy i umiejętności praktycznych medyków w Polsce. Dziękujemy za zaangażowanie i przyłączenie się do projektu.
Organizator
Patronat honorowy
Patronat medialny
Certyfikacja
Partnerzy
Partner strategiczny
Partnerzy
Wystawcy
Rejestracja
Zapraszamy do rejestracji
Lokalizacja
Adres wydarzenia
wytycz trasę dojazduKomitet organizacyjny
CEO Crockett Media
Emilia Kowalska
CEO Crockett Media
Emilia Kowalska
mgr
Alicja Szewczyk
mgr
Alicja Szewczyk
Prezes PFED
Specjalista Pielęgniarstwa Diabetologicznego
dr hab. n. med., prof. CMKP
Beata Mrozikiewicz-Rakowska
dr hab. n. med., prof. CMKP
Beata Mrozikiewicz-Rakowska
Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran, członek zespołu d/s opracowania procedur w zakresie zespołu stopy cukrzycowej przy Ministerstwie Zdrowia, przewodnicząca Zespołu ds. ustalania zaleceń w zakresie zespołu stopy cukrzycowej z ramienia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Adiunkt w Klinice Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Wykładowca i opiekun zajęć dydaktycznych dla studentów III, IV Roku I Wydziału Lekarskiego, Wydziału English Division, Wydziału Nauk o Zdrowiu, zajęć fakultatywnych. Dorobek naukowy w zakresie patogenezy i przebiegu klinicznego chorób cywilizacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem chorób metabolicznych. Autor i współautor licznych prac oryginalnych i poglądowych, autor kilkunastu rozdziałów w podręcznikach akademickich i monografiach naukowych.